Bacteriën
Bacteriën
De meeste mensen denken dat er alleen slechte dingen van bacteriën te zeggen is, maar ik wil laten zien dat het niet van die kleine vieze beestjes zijn sterker nog: zonder bacteriën zouden wij niet kunnen leven!
Wat zijn bacteriën ?
Bacteriën komen overal voor en het zijn er heel erg veel! Bacteriën zijn geen planten en ook geen dieren, maar een wezen met maar 1 cel. Met een moeilijk woord micro-organismen, vertaald uit het Grieks: kleine levende wezens .
Alle levende wezens bestaan helemaal uit cellen. Mensen hebben bijvoorbeeld huidcellen, oogcellen, maagcellen en nog veel meer. En in elke cel wordt alle informatie over die persoon waar de cel van is, bewaard! Dus in een huidcel zit informatie over kleur van je ogen, hoe groot je wordt, haarkleur, karakter enz. Een cel is het kleinste stukje van een levend wezen wat alle informatie over dat wezen in zich heeft.
Terwijl een mens uit wel 100 triljoen cellen bestaan, bestaan bacteriën maar uit een cel, en dan is een bacteriecel ook nog 10 keer zo klein als die van een mens. Mensencellen en bacteriën zijn zo klein dat je ze niet met je ogen niet kan zien. Met een microscoop kan dat wel.
Eigenlijk zijn bacteriën echt overal, in de grond, in de lucht, in water, op planten, dieren en mensen. Ze zijn een erg belangrijk deel van het leven op aarde. Zonder bacteriën zouden mensen, dieren en planten niet kunnen leven. Er zijn duizenden verschillende soorten bacteriën .
Soms hebben bacterien flagellen. Flagellen zijn sliertjes aan een bacterie waar een bacterie bewegen en daarmee kunnen ze zich vast maken.
⦁ Drie verschillende soorten bacteriën
Er bestaan 3 verschillende soorten bacteriën.
Bacillen: De meest voorkomende bacteriën zijn Bacillen. Bacillen hebben de vorm van een staafje. Daarom heten ze ook wel staafjesbacteriën.
Coccen: Deze bacteriën worden ook wel kogelbacteriën genoemd omdat ze de vorm van een kogel hebben.
Spirocheten: Ook wel spiraalbacteriën genoemd: En ja, de vorm van een spiraal.
⦁ Kleuren van bacteriën
Bacteriën zelf hebben geen kleur. Er is een manier om bacteriën beter te kunnen zien onder een microscoop door kleurstof toevoegen dat noemen ze gram. Dat is een andere gram dan de gram die in een kilo zit. Er zijn bacteriën die met kleurstof wel een kleur krijgen en sommige niet zo kan je bacteriën beter herkennen.
Wat doen bacteriën ?
Fabriekjes
Omdat een bacterie een levende cel is kan hij helemaal zelf leven, groeien en bewegen. Het enige wat ze doen is stoffen opeten of opnemen, hun voedsel, en stoffen die hun afvalstoffen zijn weer loslaten. Ze hebben alleen geen mondje en geen kontje maar ze nemen voedsel en zuurstof op door kleine gaatjes in hun huid. Daar door heen poepen en plassen ze ook, of laten ze windjes. Zo zijn het net kleine fabriekjes, want ze maken van stofjes weer andere stofjes. De afvalstoffen kunnen andere wezens weer gebruiken of die worden er juist ziek van.
De afvalstoffen stinken vaak enorm, zo kun je ruiken of er bacterien aan de slag zijn geweest. Laat maar eens een boterham 2 dagen in je tas zitten en maak dan het zakje open.......!
Voortplanten door delen
Voortplanten is hoe je kindjes krijgt. Bacteriën krijgen kindjes door zichzelf te delen in twee nieuwe cellen. Deze twee kunnen zich elk ook weer in tweeën delen. Voordat een bacterie zich deelt gaat hij eerst groeien. Dit groeien gaat heel snel, in goede omstandigheden kan hij in 20 minuten al delen. In 2 uren kunnen zo 16 miljoen kindjes uit een bacterie cel groeien. Denk dan eens aan al hun afvalstoffen en hun stank.
Goede omstandigheden voor een bacterie
Eigenlijk houden bacterien ervan dat alles een beetje gemiddeld: niet te koud, niet te warm, niet te zout, niet te zoet, niet te droog, niet te nat en niet te zuur. In deze omstandigheden kan hij zich het best voortplanten en zijn het er heel snel heel veel.
Goede bacteriën
Lang niet alle bacterien maken je ziek. Er zijn heel veel voorbeelden te noemen van goede bacterien die belangrijk zijn in de natuur zoals:
⦁ Compost. Bacterien helpen mee om de planten en dierenrestjes te verteren of verrotten. Dat noemen we compost, daar kunnen planten weer van goed van groeien. We noemen deze bacterien rottingsbacterien en het zijn echte opruimers.
⦁ Kaas: kaas wordt gemaakt door melk, dat kan van schapen, geiten en koeien. Bij de melk wordt stremsel gedaan, stremsel is een stofje met bacterien uit de maag van een kalfje. Deze bacterien laten de melk klonteren.
⦁ Kefir is een drankje dat door hulp van bacteriën gemaakt, bacteriën eten suiker uit de melk op en maken daar hele gezonde stofjes van. Het lijkt op yoghurt.
⦁ Biotechnologie: bacterien worden als mini fabriekjes gebruikt. Bijvoorbeeld in Brazilië, daar worden bacterien gebruikt die van suikerriet alcohol maken. Dit wordt gebruikt om in benzine te doen en auto’s rijden daarmee.
Bacteriën op je huid, huidflora
1. Er zitten miljarden goede bacterien op je huid die je beschermen tegen slechte en ziekmakende bacterien.
2. Dat doen ze door een vettig stofje te maken dat als een schild je huid beschermt.
3. En op een grappige manier : overal waar een goede bacterie zit is geen plaats voor een slechte bacterie..
4. Je kan ze er niet af spoelen omdat ze in je haarzakjes en talgklieren zitten. Ook deze bacterien krijg je na de geboorte van je moeder.
Bacteriën in je darmen, darmflora
In je darmen zitten heel veel bacterien, goede bacterien die je helpen bij het verteren van voedsel en zorgen dat er geen ziekmakende bacterien in je lichaam komen. De helft van het gewicht van je darmen zijn bacterien. Deze bacterien krijg je na je geboorte, via je moeder en via de moedermelk. Later in je leven kan je deze bacterien nog binnenkrijgen door:
⦁ Zuurdesem brood
⦁ Augurken
⦁ Zuurkool
⦁ Yoghurt en kefir of yakult drankjes
⦁ Bier ( alleen moet je hier niet te veel van drinken!)
Dit is allemaal heel gezond voedsel waarmee je je lichaam echt helpt!!
Ziekmakende bacteriën
Besmetten en hygiene
Besmetten betekent dat de bacterien van een plaats naar een andere plaats gaan en zo iemand ziek kunnen maken. Dat kan op verschillende manieren:
⦁ Aanraken van elkaar
⦁ Aanraken van dingen zoals deurknoppen, winkelwagentjes ,handdoeken, bestek en computers. Eigenlijk alles waar iemand aangezeten heeft.
⦁ Via de lucht. Hoe? Door bijvoorbeeld te niezen, kuchen, dichtbij te praten of door de wind
⦁ Water en drinkwater
⦁ Poep van mensen en ook poep van dieren
We hebben gezien dat bacterien zich heel snel delen en dat wil jij natuurlijk niet, al die bacterien! Om dat te voorkomen hebben mensen iets bedacht en dat is hygiene. Hygiene zijn alle dingen die de mens doet om bacterien te bestrijden, en zorgen dat het er niet te veel worden. Dan moet je ervoor zorgen dat de omstandigheden waar bacterien van houden er niet zijn. En dat er geen voedsel is voor de bacterien.
Zoals:
⦁ Alles schoon en droog houden
⦁ Je handen goed en vaak wassen
⦁ Groente en fruit goed wassen onder de kraan
⦁ Eten heel heet maken zoals bakken of koken
⦁ Voedsel in de koelkast op 4 °C bewaren of zelf invriezen
⦁ Eten heel zoet of heel zuur of heel zout of heel droog maken zoals turks fruit, augurken, bij zoute haring,
en soep van poeder.
Slechte bacterien
Er zijn heel veel soorten bacterien en een gedeelte er van kunnen je lichaam binnen dringen en je ziek maken. Dat zijn ziekmakende bacterien Hier zijn voorbeelden:
⦁ Salmonella zit in kippenvlees, en op eieren
⦁ Apenpokken (in Nederland heet het krentenbaard) is heel besmettelijk dus je krijgt het altijd van iemand die het heeft via de apenpok bacterien aan zijn handen, de deurklink enzovoort.
⦁ E. Coli dat zit in poep en zo kan je besmet worden. Poep van dieren kan op het land groente en fruit besmetten.
⦁ Een infectie van een wondje ontstaat door bacterien
Te veel bacterien en hun afvalstoffen
Omdat bacterien zo snel veel meer worden door te delen kan je ook soms ziek worden van te veel afvalstoffen van bacterien. Dat heet voedselvergiftiging.
Plekken waar veel bacterien leven en waar ze snel meer worden zijn:
⦁ Handdoeken, vaatdoeken,
⦁ Deurknoppen winkelwagentjes, tafels, trapleuningen, speeltuin
⦁ Je neus, je oren je navel, je handen en je nagels
Afweersysteem een weerstand
Het afweersysteem is alles wat je lichaam doet om zo weinig mogelijk slechte bacterien binnen te krijgen.
⦁ Huid: je huid houdt bacterien tegen als een schild, en met goede bacterien. Als je een wondje hebt is het dus gevaarlijk want dan zit er een gaatje in je huid waardoor bacterien er in kunnen.
⦁ Slijmvliezen: deze zit bijvoorbeeld in je neus en keel en houden bacterien tegen
⦁ Maagzuur: door het zuur gaan de bacterien dood
⦁ Darmen: goede bacteriën in de darmen houden de bacterien tegen
⦁ Witte bloedcellen of killercellen: als bacterien toch in het bloed komen dan vallen de witte bloedcellen ze aan en eten ze op
⦁ Koorts: doordat je zo warm bent gaan de bacterien dood
Geschiedenis van bacteriën
Eerste leven op aarde
Bacteriën waren een van de eerste levende wezens op aarde. Dat is wel tussen de 2 en 4 miljard jaar geleden. Het duurde daarna nog heel lang voordat mensen ze ontdekten.
Antonie van Leeuwenhoek
In de 17e eeuw vond Antonie van Leeuwenhoek een microscoop uitgevonden hij kon alles toen 300 x vergroot zien. Dat was genoeg om bacteriën te zien. Hij wist nog niet wat hij zag en noemde het hele kleine dierkens. Het was een hele belangrijke ontdekking omdat later bleek dat mensen ziek konden worden. Antonie van Leeuwenhoek tekende hoe bacteriën eruit zagen en daardoor is hij heel beroemd geworden.
Antibioticum
Antibioticum is een stofje waar bacteriën dood van gaan. Dat is pas in 1928 ontdekt door Alexander Fleming. Het ging eigenlijk toevallig. Alexander was bacteriën aan het onderzoeken toen er per ongeluk een schimmel bij kwam. Door de microscoop dat om de schimmel heen de bacteriën dood waren! Het bleek dat die schimmel een stofje maakte waar bacteriën niet tegen kunnen. Fleming noemde dat stofje penicilline. Vanaf toen konden ze mensen die ziek waren van bacteriën soms weer beter maken, daarvoor gingen ze er bijna altijd dood van.
Oorlogen
Voordat antibioticum was ontdekt speelden bacteriën een grote rol in oorlogen. Dat klinkt misschien gek, want ze zijn zo klein. Maar ook al had je het beste leger met de meeste wapens, de soldaten konden in korte tijd allemaal ziek worden. Zo ziek dat ze niet meer konden vechten en dan verloren ze de oorlog.
De pest is een dodelijke bacterie ziekte die in 14e eeuw uitbrak. Dat herkende je aan: veel koorts, bulten zo groot als een appel, het spugen van bloed. En de mensen hadden zwarte vlekken op hun huid, daarom noemden mensen het zwarte dood.
Mensen wisten nog niets over bacteriën en dachten dat het de straf van God was. Ze hadden nog geen antibioticum en was zeer besmettelijk. De Pest bacteriën werden overgebracht door vlooien en ratten. Dat gaat natuurlijk heel snel, zeker met zo’n slechte hygiene als in die tijd. Er zijn in Europa wel 20 miljoen mensen doodgegaan. Dat was 1/3 van de bevolking. Hele dorpen en steden waren leeg.
Weetjes
⦁ Gaatjes in tanden en kiezen krijg je door bacteriën . De bacteriën eten de restjes suiker op en plassen zuur stofje dat je glazuur op je tand stukmaakt. Daarom moet je dat elke dag wegpoetsen.
⦁ Bacteriën kunnen overleven in een donderwolk
⦁ Bacteriën komen op veel plaatsen voor, maar 90% leeft diep onder de grond, meestal onder zee.
⦁ Als je een wondje hebt en er komt pus uit dan zijn dat dode witte bloedcellen die geprobeerd hebben de bacterien tegen te houden
⦁ Zuurkool is witte kool waar bacteriën bij zijn gedaan, die maken van stofjes uit de kool een zuur stofje en ook nog gezonde vitamines.
⦁ Een volwassen mens heeft een kilo bacteriën bij zich.
⦁ Alle bacteriën op de wereld wegen meer dan alle zoogdieren bij elkaar.
⦁ De Komodo varaan heeft zoveel bacteriën in zijn bek dat als hij je bijt, je doodgaat aan de bacteriën en niet aan de beet.
⦁ Vies rioolwater kan worden schoon gemaakt door bacteriën
Dit is een lang verslag, maar dat komt doordat er heel veel over bacteriën te vertellen valt!
Geschreven in april 2015.
Add comment
Comments