Belasting

1. Wat is belasting?

Belasting is een bedrag dat burgers verplicht aan de overheid moeten geven. Belastingen kunnen geheven worden op inkomen, uitgaven en bezit. Belasting heeft verschillende functies. De belangrijkste functie is de budgettaire functie. De overheid verdient geld door de heffing van belasting, en met dit geld houdt de overheid openbare voorzieningen, zoals scholen, in stand. Belasting is het primaire inkomen van de overheid.

Belasting heeft daarnaast ook een instrumentele functie; wanneer de overheid een nevendoeleind voor ogen heeft. Zoals:

Voor een verandering in de inkomstverdeling.
Sociale functie. Voor het stimuleren van gedrag, zoals milieuvriendelijk of gezond gedrag.

Dit verslag gaat over belasting in het algemeen en in Nederland.

2. Soorten belastingen en belastingsystemen

Alle soorten belastingen zijn in twee soorten op te delen:

Directe belasting. Dit is belasting die je zelf aan de overheid geeft, zoals belasting op je inkomen.
Indirecte belasting. Dit is belasting die iemand anders betaalt aan de overheid, belasting op producten en diensten.

De gemiddelde Nederlander krijgt te maken met erg veel verschillende belastingen, direct en indirect, zoals:

Inkomstbelasting (direct). Een percentage van een salaris of uitkering. Bruto-inkomen is het inkomen inclusief belastingen en het netto-inkomen is het inkomen wat je uiteindelijk krijgt, nadat de belastingen er vanaf zijn getrokken. Als je in loondienst werkt, geeft je werkgever de belasting van je loon al aan de belastingdienst; je krijgt je netto-inkomen.
BTW (indirect). Een percentage van het product wat je koopt, afhankelijk van het soort product.
Accijns (indirect). Een vast bedrag afhankelijk van het product dat je koopt.
Wegenbelasting (direct). Een bedrag afhankelijk waar je woont, op welke brandstof je auto rijdt en hoe zwaar je auto is.
Erfbelasting (direct). Een percentage afhankelijk van wie erft en om wat voor bedrag het gaat.
Overdrachtsbelasting (direct). 2 procent van de waarde van de woning die je koopt.

Het Nederlandse inkomstbelastingstelsel wordt ook wel het boxensysteem genoemd. Er zijn drie soorten inkomen (boxen) met elk een ander tarief:

Box 1 heeft betrekking tot inkomsten uit werk en eigen woning. Hiervoor zijn in 2020 twee belastingschijven: het tarief voor als je jaarinkomen onder de 65.508 euro is (37,35%) en het tarief als je jaarinkomen boven de 65.508 euro is (49,50%).
Box 2 heeft betrekking tot aanmerkelijk belang. Dit moet je betalen als je meer dan 5 procent van de aandelen in een vennootschap bezit.
Box 3 heeft betrekking tot vermogen. Je hoeft geen belasting over je vermogen te betalen als je vermogen lager is dan een bepaald bedrag: heffingsvrij vermogen.

De belastingvrije voet is een deel van je inkomen waar je geen belasting op hoeft te betalen. De bedragen van de beslagvrije voet worden bijna altijd elk half jaar aangepast en verschilt per persoon. Zo heb je ook een aftrekpost: dit is een grondslag-versmaller, net zoals de belastingvrije voet. Het verlaagt de grondslag van een heffing.

3. De geschiedenis van belastingen

De geschiedenis van belastingen gaat ver terug: het ligt er alleen aan wat je onder belasting verstaat. De eerste vormen van belasting waren namelijk niet geld, maar goederen.

Het begon al in de zesde eeuw voor Christus. Het Romeinse rijk was in deze tijd erg groot; heel Zuid-Europa, Midden-Europa en het zuiden van Nederland door de Romeinen. Al dat gebied was nu eigendom van de Romeinen, en de bewoners moesten voor het gebruiken van de grond betalen. Ze voerden grondbelasting in, genaamd “Tribitum soli”. Met de opbrengsten hiervan zijn vooral forten gebouwd en wegen aangelegd.

In de middeleeuwen was er een standenmaatschappij. Bovenaan stond de koning/keizer, met daaronder de geestelijken. Daarna de edelen (graven, hertogen en ridders) en onderaan de boeren en burgers. Als de koning geld nodig had, dan vroeg hij een bedrag (een bede) aan de graven. De graven kwamen aan dit bedrag door belasting te heffen.

Eerst was de belasting eenmalig, voor bijvoorbeeld een huwelijksfeest, maar later werden de beden standaard. Hoeveel belasting de boeren moesten betalen, werd bepaald door hun hoeveelheid grond. De boeren betaalden vaak met goederen, zoals graan en vlees.

Maar behalve regionaal, was er vanaf de 12^de eeuw ook lokale belasting. Dat kwam doordat er rond deze tijd een aantal dorpen groter werden. Sommige plaatsen kregen van hun heer (de hertog, de graaf of de bisschop) stadsrechten; onder andere het recht om belasting te heffen. Daarmee werden eigen uitgaven betaald, zoals het aanleggen van straten, maar ook de verplichtingen van de vorst voldoen. Er werden vooral accijns ingevoerd op 1^e levensbehoeften, zoals zout, zeep en graan. Maar er werd ook belasting gevraagd voor het gebruik van bijvoorbeeld markten en bruggen.

Nederland kwam halverwege de 16e eeuw onder de macht van de Spaanse koning Philips II. Hij stuurde Alva, opperbevelhebber van het Spaanse leger, naar Nederland. Alva wilde het stelsel van beden wilde vervangen door algemene belastingen, zoals dat iedereen één procent van zijn goederen aan Philips II zou geven. Er was veel verzet tegen dit belastingplan.

Toen de Staat der Nederlanden ontstond in 1579, was er nauwelijks een belastingstelsel dat zorgde voor inkomsten. De enige belastingen die werden ingevoerd waren convooien en licenten: een soort in- en uitvoerrechten. Convooigeld was een bedrag dat betaald werd aan de koopvaarders en vissers voor de bescherming van Nederlandse oorlogsschepen. Licentgeld was een vergoeding voor het recht om handel te drijven met de vijand.

Dus, de belastingen waar we nu mee te maken krijgen, vinden eigenlijk oorsprong in de Middeleeuwen met de stichting van de steden!

4. Progressieve belasting: is het een goed idee?

Progressieve belasting is belasting waar het gemiddelde belastingtarief hoger wordt naarmate het inkomen stijgt. Het tegenovergestelde hiervan is vlaktaks, waar iedereen hetzelfde percentage inkomstbelasting moet betalen, en degressieve belasting, waar he gemiddelde belastingtarief lager wordt naarmate het inkomen stijgt.

Progressieve belasting is al lang een norm in Nederland, maar sommige mensen zijn het hier niet mee eens. Hier zijn argumenten voor- en tegen het progressieve belastingstelsel.

Vóór:

Mensen met een topinkomen hebben vaak een kleinere heffingsgrondslag, door bijvoorbeeld gebruik te maken van de hypotheekrenteaftrek.
Het progressieve belastingstelsel zorgt voor kleinere inkomstverschillen. De mensen met een laag netto-inkomen krijgen een hoger netto-inkomen en de mensen met een hoog netto-inkomen krijgen een lager netto-inkomen.
Mensen met een hoog inkomen kunnen makkelijker een deel van hun inkomen missen dan mensen met een arm inkomen. Ze raken zeer waarschijnlijk niet dakloos, ze hebben nog genoeg geld om eten en drinken te kopen etc.

Tegen:

Het progressieve belastingstelsel maakt het normaler dat mensen anders behandeld worden door hun inkomen. Als het met belasting gedaan kan worden, waar kan het dan nog meer mee?
Het kan geïnterpreteerd worden als dat je wordt gestraft voor hard werken. Veel mensen die veel verdienen, hebben er een lange opleiding gedaan en hebben er hard voor gewerkt, maar moeten toch erg veel belasting betalen.
Het zorgt voor minder welvaart in een land. De mensen met een hoog inkomen investeren veel, waardoor ze nieuwe banen en bedrijven creëren.
De verschillende belastingtarieven kunnen ingewikkeld zijn voor de gemiddelde Nederlander.

Ik vind zelf dat het progressieve belastingsysteem niet afgeschaft moet worden, maar ik vind dat het belastingtarief (vooral van de hogere inkomens) lager zou moeten zijn. De belastingtarieven voor (belastingschijf 2 zijn erg hoog: bijna 50 procent. Dat is meer dan 12 procent meer dan de inkomens in belastingschijf 1.

5. Bronnenlijst

https://www.encyclo.nl/begrip/Belasting
https://www.marketingtermen.nl/begrip/belasting
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/belasting-betalen/overzicht-rijksbelastingen
https://www.wegwijs.nl/finipedia/belasting/belasting
https://www.marketingtermen.nl/begrip/belasting
https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/werk-en-inkomen/content/hoeveel-inkomstenbelasting-betalen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Progressieve_inkomstenbelasting
https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/standaard_functies/prive/contact/rechten_en_plichten_bij_de_belastingdienst/beslag-door-belastingdienst/beslagvrije-voet-normbedragen
https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/inkomstenbelasting/heffingskortingen_boxen_tarieven/boxen_en_tarieven/box_3/box_3
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/prinsjesdag/lesmateriaal/geschiedenis-belastingen
https://nl.wikipedia.org/wiki/Aftrekpost
http://arcanus.be/geschiedenis/geschiedenis-van-de-belastingen/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Belasting_(fiscaal)
https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/werk_en_inkomen/jongeren/teruggaaf_jongeren/belasting_hoe_werkt_het/loondienst
https://www.stuvia.nl/doc/298445/betoog-progressief-belastingstelsel-moet-afgeschaft-worden
https://www.boomkersavenije.nl/conservatieve-argumenten-tegen-progressieve-belastingen/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Progressieve_inkomstenbelasting

Geschreven in april 2020.