Vliegtuigen en luchtvaart

 

1. Inleiding

 

Iedereen vliegt wel een keer in zijn leven in een vliegtuig, maar hoeveel weet je er eigenlijk van? Hoe vliegt een vliegtuig bijvoorbeeld? Wie heeft het vliegtuig uitgevonden? Je leest het in dit verslag.

 

                                      

2. Functies en soorten van vliegtuigen en luchtvaart.

 

Je kan twee soorten luchtvaart onderscheiden:

Militaire luchtvaart

Militaire luchtvaart, ook wel luchtmacht genoemd, is de luchtvaart die als doel heeft om hun eigen land of een ander tegen oorlog te beschermen. Zij gebruiken straaljagers, legervliegtuigen, bommenwerpers en helikopters.

Burgerluchtvaart

Burgerluchtvaart is alles anders dan militaire luchtvaart, dus de luchtvaart waar passagiers en worden vervoerd. Vracht wordt er ook mee vervoerd.

Er zijn natuurlijk veel verschillende vliegtuigen, zo heb je:

Vrachtvliegtuigen

Vrachtvliegtuigen zijn vliegtuigen die vracht vervoeren.

Passagiersvliegtuigen

Passagiersvliegtuigen zijn vliegtuigen die passagiers vervoeren.

Je kan vliegtuigen zo onderscheiden, maar je kan ze ook sorteren op grootte, wat voor motors ze hebben etc. Daar zijn veel verschillende soorten van, daarom ga ik hier maar een paar noemen:

Straaljager

Een straaljager is een militair vliegtuig met straalmotors.

Sportvliegtuig

Een sportvliegtuig is een heel klein vliegtuigje dat alleen gebruikt wordt om gewoon leuk mee te vliegen.

Zweefvliegtuig

Een zweefvliegtuig is een klein vliegtuig zonder motor.

En nog veel meer!

 

 

3. Hoe vliegt een vliegtuig?

 

Omdat een vliegtuig door de lucht heen vliegt, gelden de wetten van de Aerdonamica. Aerdonamica is: ‘Het krachtenspel wat zich afspeelt als een voorwerp zich door de lucht beweegt.’

Dat geldt het meest voor de vleugel van het vliegtuig. De vleugel van een vliegtuig is aan de bovenkant boller dan aan de onderkant. De lucht aan de bovenkant moet dus een langere afstand dan de onderkant afleggen. De lucht aan de bovenkant heeft dus een lagere dichtheid dan de onderkant, doordat de lucht zich meer moet verspreiden. Hierdoor is er aan de bovenkant van de vleugel een lagere luchtdruk en aan de onderkant een hoge luchtdruk. Hierdoor verschilt de luchtdruk erg veel. Als de kracht van het verschil in luchtdruk groter is dan de zwaartekracht die het vliegtuig omlaag duwt, stijgt het vliegtuig op. Net zoals op de foto!

 

Ook al weet je nu ongeveer hoe het gaat, het is nog steeds wonderbaarlijk hoe zo’n groot, zwaar ding de lucht in komt toch?

 

 4. De besturing van een vliegtuig.

 

Hoe wordt een vliegtuig bestuurd? Door een piloot natuurlijk, maar waarvoor zijn alle knopjes?

Het belangrijkste is de stuurknuppel, hiermee kun je het vliegtuig naar links en rechts draaien, maar ook laten stijgen en dalen. Ook heb je de pedalen, hiermee kan je remmen en het richtingsroer bepalen.

Wat handig is om te weten, zijn de verschillende namen voor verschillende bewegingen van vliegtuigen. Zo heb je rollen, gieren en stampen. Als je erop klikt zie je een GIF ervan. Rollen doe je met rolroer, gieren met richtingsroer en stampen met hoogteroer.

Er zijn ook veel metertjes in het vliegtuig, zoals de snelheidsmeter, hoogtemeter, luchtsnelheidswijzer en variometer.

Kruissnelheid is de snelheid die een vliegtuig moet gaan om in de lucht te blijven, maar zo weinig mogelijk energie verbruikt.
Overtrek betekent dat het vliegtuig te langzaam gaat, zodat er niet genoeg lucht langs de vleugels gaat. Als de piloot niet ingrijpt, valt of zakt het vliegtuig dan naar beneden.

De meeste vliegtuigen vliegen een lange tijd van de vlucht op de automatische piloot. De automatische piloot vliegt voor de piloot. De piloot hoeft bij wijze van spreken alleen de landing en stijging te doen. Handig he?

 

 

           

5. Hoe wordt je piloot?

 

Piloot worden, dat word je niet zomaar. Je hebt natuurlijk veel verantwoordelijkheid, als je een vliegtuig met erg veel mensen moet besturen. Daarom zijn er ook altijd twee piloten: een copiloot en de piloot.

Je moet ouder dan 18 zijn om de opleiding te beginnen, goed Nederlands spreken en een nationaliteit van een EU hebben. Verder mag je niet kleurenblind zijn, niet kleiner dan 157 cm en niet langer dan 203 cm. Ook moet je minimaal een Havodiploma van wiskunde B, natuurkunde, Engels en Nederlands hebben.

Als je piloot wil worden, moet je een pilotenopleiding volgen, bijvoorbeeld bij de KLM Flight Academy.

Ik ga het nu vooral hebben over de KLM Flight Academy, omdat KLM een heel grote luchtvaartmaatschappij is. Zo’n opleiding duurt iets minder dan twee jaar en bestaat uit vier fases.

Zo heb je eerst een theorie-opleiding van 40 weken in Nederland, daarna een vliegtraject van 22 weken in het buitenland, dan weer een vliegtraject in Nederland van 15 weken en ten slotte een MCC-opleiding van 12 weken.

 

 

6.  Van Icarus tot nu; de geschiedenis.

 

Zolang de mensheid bestaat, willen we al vliegen en kijken we naar vogels. Jammer genoeg hebben we geen vleugels en ook een andere lichaamsverhouding dan vogels, hoewel dat wel (min of meer) kan in de Griekse mythe van Icarus.

In de Griekse mythe willen vader Daedalus en zoon Icarus ontsnappen. Daarom maakt de vader vleugels van hout, was en veren. Hij waarschuwt zijn zoon om niet te dicht bij de zon te komen, omdat het was dan gaat smelten. De zoon gaat helaas steeds hoger en hoger vliegen, zonder te letten op zijn vader. Daarom komt hij te dicht bij de zon en valt naar beneden.

Maar wanneer werd het eerste vliegtuig gemaakt? Dat is moeilijk te zeggen. Tel je bijvoorbeeld luchtballonen ook mee? Ik in ieder geval niet. De eerste vlucht met een vliegtuig met motor was in 1903.  Het vliegtuig ‘Flyer’ van Wilbur en Oville Wright. Dit vliegtuig bleef 30 seconden in de lucht en kwam 37 meter ver. Dat te vergelijken met de afstanden die vliegtuigen nu afleggen!

Rond 1911 kregen legers ook interesse in vliegtuigen, voor in de oorlog. Hierdoor werden er veel militaire vliegtuigen gemaakt.

Na de Eerste Wereldoorlog kwamen de vliegtuigbouwers een beetje zonder werk te zitten en gingen passagiersvliegtuigen maken, ook voor de moeilijke jaren naar de oorlog. Ook waren vliegraces in, en werden er erg snelle vliegtuigen gemaakt.

De vliegtuigen gingen steeds sneller, bleven langer in de lucht en gingen hoger.  

 

7. Wat is de invloed van vliegtuigen en luchtvaart?

 

Wat als er geen vliegtuigen waren? Dat is nauwelijks voor te stellen, te bedenken dat 82 procent van de Nederlandse bevolking in 2017 minstens een keer op vliegvakantie is gegaan.

Ten eerste zouden we dan altijd met de boot, de auto, de trein, de bus en de metro etc. op vakantie moeten. Dat duurt vaak langer. Misschien zouden we dan wel langer vakantie krijgen! Verder is het met deze voertuigen gezonder te rijden/varen, omdat bij een vliegtuig de luchtdruk kunstmatig wordt geregeld.

Misschien komt er wel een nieuw voertuig, een kruising tussen een auto en een boot bijvoorbeeld! 

Het kan ook dat de auto’s en boten veel beter worden, zodat ze makkelijker zijn voor vakanties. Sneller, ruimer (voor de bagage). Er moeten meer wegen gemaakt worden voor de rijdende voertuigen en meer benzine (voor een hogere prijs?). Benzine wordt gemaakt van aardolie, een fossiele brandstof. Dit gaat natuurlijk op, maar dat is dezelfde kwestie als bij vliegtuigen en kerosine. Voor boten moeten er een goede route zijn om naar alle plaatsen te gaan en te zorgen dat de boten niet botsen. Als mensen zo vaak varen en rijden gaan, zijn ze vaak zeeziek en wagenziek. 

Ook zijn er geen vliegvelden en daar kan dus iets anders gebouwd worden, bijvoorbeeld huizen of scholen.

Ook in de oorlog is het onhandig om geen vliegtuigen te hebben, zo kan je niet vanuit de lucht schieten en duurt het erg lang voor je in een ander land bent. Misschien had de oorlog wel veel korter geduurd zonder vliegtuigen, of waren er minder doden gevallen.

In het jaar 2016 gingen 629 mensen dood door een vliegtuigongeluk. Als er geen vliegtuigen waren, zouden er dan minder mensen doodgaan? Of juist meer mensen, doordat meer mensen met andere voertuigen gaan? Hier een lijstje van hoeveel doden per miljard uur reizen, per miljard kilometer en per miljard reizen.

 

Geschreven in mei 2018.